آشنایی با مکرومه بافی و تاریخچه آن
آشنایی با مکرومه بافی و تاریخچه آن
هنر بافتن یک ذوق هیجانیست. بندهایی رو در هم گره می‌اندازید و آرام و پیوسته لباسی آماده میشود، وسایلی تزئین میشوند و یا پوششی به وجود میآید. آن موقع است که هر بار به این دنیای گره خورده نگاه می‌کنید، بی تردید یاد هر گره‌ای که در آن انداخته‌اید، خواهید افتاد. لذت بافتنی‌ها در ایجاد همین تار و پودهای زیبا و خواستنی هست. حالا که با هم به دنیای جذاب بافتنی‌ها سفر میکنیم، بیایید و اندکی با هنر مکرومه بافی خلوت کنیم. اینکه مکرومه بافی دقیقا چیست؟ و تا چه اندازه در دنیای هنر بافتنی‌ها شناخته شده است؟ اگه تاکنون با دنیای جذاب مکرومه بافی آشنا نیستید، جای تعجب دارد. چون قطعاً این هنر رو در قامت انواع تزیینات خانگی، لباس‌های زیبا و کار شده و حتی برخی وسایل و پوشش‌های چشم‌نواز تزیینی دیده‌اید. شاید تا به حال به نام و نشان این هنر توجه نکرده باشید؛ اما احتمالاً از زیبایی کار با نخ در هنر مکرومه بافی لذت می‌برید.
وقتی صحبت از بافتنی‌ها در میان هست، تمامی ایده‌ها متوجه قلاب بافی و کار با میل‌های بافتنی میشود. جائیکه قراره با گره انداختن در نخ‌های نازک و ظریف، پوشش‌هایی بافته شده و البته زیبا و جذاب پدید بیاوریم. اما آیا تا به حال به هنر گره انداختن در نخ‌هایی که خیلی کلفت‌تر هستند فکر کرده‌اید؟ مکرومه بافی هنر گره انداختن در نخ‌هایی هست که ابعاد خیلی بزرگی دارند. تا جاییکه دیگر نمیشه از انواع ابزارها مانند میل‌های بافتنی استفاده کرد.
با این تعریف هر نوع کاردستی در بافتن نخ‌ها که بدون استفاده از ابزارهای خاصی باشد را مکرومه بافی می‌گویند. مثلاً میتوانید یک طناب را بردارید و با ایجاد انواع گره‌ها و خلق فضای یکدست در نهایت شکل و ظاهری تابیده شده رو پدید آورید. به همین سادگی مشغول مکرومه بافی شده‌اید. اما در دنیای مکرومه بافی اندکی از این تعریف کلی فاصله گرفته‌اند. حالا این هنر گره انداختن‌های پی در پی برای خودش برو بیایی دارد. نخ‌های مخصوص با انعطاف مناسب در کنار انواع دستورالعمل‌ها برای ایجاد فرم‌هایی زیبا که در سبک‌های گوناگون تنظیم شده‌اند. حالا که همراه ما هستید و می‌خواهید سر از دنیای تو در توی مکرومه بافی در بیاورید، بهتره ماجرا رو از ابتدای داستان این هنر آغاز کنیم. اینکه مکرومه بافی چه سرگذشتی را طی کرده تا حالا در قامت یک اثر اصیل و خلاقانه در اختیار علاقمندانش قرار میگیرد.
مکرومه بافی در گذر تاریخ
مکرومه بافی یک هنر ریشه دار عربی است. خیلی دقیق نمی‌توان ریشه‌های تاریخی این هنر را در سرزمین‌های عربی جستجو کرد. اما گویا از دیرباز که ماجرای زندگی عرب‌ها در خانه‌های چادری رواج داشته، هنر گره انداختن بندهای قطور برای رسیدن به حایل‌های نخی به وجود آمده است. وقتی خانه شما پارچه‌ای باشد، قطعاً باید در و پنجره خانه هم از جنس نخ باشد. اینجاست که به راحتی می‌تونیم ریشه‌های تولد هنر مکرومه بافی رو پیدا کنیم.
ولی آنچه در تاریخ مکرومه بافی نوشته‌اند، این هنر از قرن ۱۳ میلادی مطرح شده و به عنوان یک مهارت بر سر زبان‌ها افتاده است. عرب‌ها نام مَقرَمِه را بر این هنر گذاشته بودند. بعدها که انگلیسی‌ها پای استعمار خودشان رو در گوش تا گوش دنیا باز کردند و از هر جایی چیزهایی زیبا را به عنوان هدیه برای ملکه پیشکش می‌فرستادند، این هنر اصیل عربی شهرت جهانی خودش رو پیدا کرد. همین جاست که تاریخ مکرومه بافی شکل حرفه‌ای‌تری به خودش میگیرد.
ماجرا به قرن ۱۷ میلادی باز می‌گرده. یعنی زمانی که این هنر مورد توجه ملکه ماری در کشور انگلستان قرار میگیرد. به هر حال ملکه، خانومی بود هنردوست و قطعا از این هنر تقریبا زنانه، بیش از هر کس دیگری استقبال می‌کرد. البته نام مقرمه چندان به زبان انگلیسی‌ها نچرخید. چرا که آن را با اصطلاح “macrame” مکرمه شناختند. بعدها در عصر ویکتوریایی که دوران شکوه و جلال انگلیسی‌ها بود، نیاز به هنری که بتواند در و دیوار کاخ و بناهای سلطنتی را هر چه زیباتر کند، احساس می‌شد. در این بین چه چیزی جذاب‌تر از ذوق عرب‌ها که حالا در دنیای هنری انگلیسی‌ها در حال تکامل یافتن بود. این طور شد که هنر گره انداختن در نخ‌های قطور توسط هنرمندان انگلیسی توسعه پیدا کرد و حالا در سراسر دنیا به عنوان یک هنر شاخص بافتنی شناخته میشود. البته از آنجا که تلفظ نام انگلیسی آن هم در زبان فارسی ما اندکی دشوار بود، ما نیز دستی در نام این هنر انداختیم و حالا آن را با عنوان مکرومه بافی می‌شناسیم.
مکرومه بافی در گذر تاریخ
هنر مکرومه بافی اصولاً برای خلق جلوه های بصری در زیباسازی دکوراسیون‌های خانگی استفاده میشود. مثلاً همین آویزهای سنتی که در هر خانه قدیمی از آنها پیدا می‌شده را در نظر بگیرید. یک هارمونی بسیار جذاب از گره‌های تو در تو است که حلقه به حلقه بزرگتر میشوند تا در نهایت فضای زیبا برای حضور یک گلدان رو بسازند. بعدها این هنر بر قامت دیگر تزیینات خانگی نیز نقش بست. البته برای خلق چنین طرح‌ها نیاز به چارچوب‌های فلزی بود که غالباً باید از قبل تهیه می‌کردید. اما حالا هنر مکرومه بافی از چهارچوب های اسکلت‌پذیر خارج شده است. هر چند همچنان هم میتوانید این چارچوب‌های فلزی رو تهیه کنید؛ اما در هنر مدرن مکرومه بافی تکنیک‌های بافندگی چنان جذاب شده که بدون حضور ساختارهای فلزی و اسکلتی مانند هم میتوانید نقش‌های زیبا و چشم‌نوازی رو خلق کنید.
نخ، شالوده هنر مکرومه بافی است. تکنیک‌ها در مکرومه بافی برای ایجاد گره‌های تو در تو اما زیبا و هدفمند در همین نخ‌های کلفت و رشته رشته خلاصه شده است. البته نخ‌ها از جنس‌های متفاوتی هستند. مثلاً نخ پنبه‌ای ،کتانی، پلی استر و البته ابریشمی در این هنر بافندگی استفاده میشود.
در دنیای مکرومه بافی قراره با نخ بازی کنید و هر چه ذوق هنری بهتری هم داشته باشید و با حوصله در کار بنشینید، قطعاً میتوانید آثاری زیباتر، خلاقانه‌تر و البته هنرمندانه‌تر بسازید. بخشی از خلاقیت در مکرومه بافی در ایجاد گره‌های تو در تو هست. بخشی دیگر در چگونگی نقش و نگارها خلاصه شده و بخشی دیگر خلاقیت در ساخت یک پوشش جدید دکوراسیونی متفاوت و یا کاربردی خلاقانه می‌باشد.
البته هنرمندان این عرصه دست به کار شده‌اند و سبک‌های استاندارد و تعریف شده‌ای را پدید آوردند. مانند سبک ساحلی که در طوفان بی‌انتهایی از گره‌ها شکل میگیرد. سبک مدیترانه‌ای که با فراغ باز به ایجاد طرح‌هایی با هارمونی کامل می‌پردازد. سبک اسکاندیناوی که گویی قصد دارد به نوعی خارج از محدودیت‌ها در خلق طرح‌های جسورانه پیشتاز باشد و در نهایت سبک بوهمین که همواره در دنیایی از ایده‌های چشم‌نواز کار میشود.
خلاصه با هر سبکی که همراه شوید مکرومه بافی هنر گره انداختن در نخ‌هایی است که بدون حضور دستان شما روحی جز یک رشته باریک و دراز ندارد. این شما هستید که باید بیاید و خلاقانه گره‌ها را یکی پس از دیگری در هم اندازید و در نهایت اثری ماندگار و تحسین برانگیز را خلق کنید.
دیدگاه‌ها